18 lat od ostatniego tytułu IMŚ, tylko jeden ekstraligowiec i tylko dwóch żużlowców poniżej 30. roku życia w kadrze narodowej. Przykro się na to patrzy, ale taki jest obecny stan "czarnego sportu" w Szwecji. Nacja, która na początku XXI wieku była prawdziwą potęgą, dziś przeżywa głęboki kryzys i poziomem swoich zawodników coraz bardziej oddala się od Polski, Danii, Wielkiej Brytanii czy Australii.
Ligowy regres
Coraz mniejsza liczba żużlowców ze Szwecji w PGE Ekstralidze jest bardzo dobrze zauważalna. Po spadku Arged Malesy Ostrów i pozostaniu w I-ligowej już drużynie Olivera Bernztona, w sezonie 2023 jedynym przedstawicielem Kraju Trzech Koron w naszej żużlowej elicie będzie Fredrik Lindgren. Co prawda Stal Gorzów podpisała kontrakt warszawski z Peterem Ljungiem, jednak jakikolwiek występ 41-latka będzie rozpatrywany w kategorii sensacji. Tak prezentuje się liczba Szwedów sklasyfikowanych w najlepszej lidze świata na przestrzeni ostatnich sezonów:
2017 – 4
2018 – 4
2019 – 3
2020 – 2
2021 – 1
2022 – 2
2023 – 1(?)
A przecież kończący w tym roku 38 lat Fredrik Lindgren wiecznie jeździł nie będzie. Czy po zakończeniu przez niego kariery dojdzie do sytuacji, w której żaden jego rodak nie wystartuje w Ekstralidze? Nie należy takiego scenariusza wykluczać.
Problemem jest nie tylko zmniejszająca się ilość, ale również przeciętna skuteczność tych, którzy jeżdżą. W ostatniej dekadzie jedynie wspomniany Lindgren w 2018 roku oraz Andreas Jonsson w 2013 przekroczyli średnią biegową 2,0 (Odpowiednio 2,146 i 2,041). Blisko był także Antonio Lindbäck w sezonie 2017 (1,984). To wszystko.
Kadrowo wcale nie lepiej wygląda sytuacja na krajowym podwórku. W sezonie 2022 wśród 40 najlepszych pod względem średniej żużlowców Bauhaus-Ligan znalazło się zaledwie pięciu rodzimych jeźdźców (Lindgren, Berntzon, Palovaara, Lindbäck, Nilsson). Pełne zestawienie znaleźć można pod linkiem elitspeedway.com/statistik
Średnią 3,000 miał co prawda Pontus Aspgren, jednak wystartował on w zaledwie dwóch biegach, by resztę sezonu stracić przez kontuzję. Szkoda tym większa, jeśli popatrzymy na jego rezultaty w 2021 – wówczas znalazł się wśród 10 najwyżej sklasyfikowanych zawodników Elitserien, a w Polsce nieźle prezentował się w barwach rybnickiego ROW-u.
Mimo, że szwedzcy zawodnicy odgrywają w większości drugoplanowe role w swojej lidze, same rozgrywki utrzymują solidny poziom. W sezonie 2023 ponownie ujrzymy w nich lwią część światowej czołówki, na czele z dwoma medalistami GP 2022 – Bartoszem Zmarzlikiem (Lejonen Gislaved) i Maciejem Janowskim (Dackarna Målilla). Nazwanie Bauhaus-Ligan drugą najlepszą pod względem sportowym żużlową ligą świata z pewnością nie będzie wyolbrzymieniem.
Poziom sportowy nie daje jednak pełnego obrazu. Istotne są też kwestie finansowe, które nie w każdym klubie wyglądają tak, jak powinny.
- Szwecja to dla mnie nieporozumienie. Występy w tej lidze zabierają mnóstwo czasu i pieniędzy, a coraz trudniej cokolwiek tam zarobić. Rok temu jeździłem w play-off dla Rospiggarny, a potem przez kilka miesięcy musiałem walczyć o zaległe pieniądze. Takie traktowanie nie jest mi już potrzebne - takie słowa w rozmowie z WP SportoweFakty padły z ust Mateja Žagara.
Odzwierciedleniem kłopotów finansowych jest niedawne bankructwo dwóch dużych marek – Vetlanda Speedway i Masarna Avesta ogłosiły swoją upadłość kolejno po sezonach 2021 i 2022.
Starty w Grand Prix
Mimo przytoczonych wyżej takich sobie rezultatów w rozgrywkach ligowych, ostatnie poczynania Szwedów w Grand Prix nie wyglądają źle. W 2018 i 2020 roku brązowe medale zdobył Fredrik Lindgren. Były to pierwsze medale dla kraju od sezonu 2011 i srebra Andreasa Jonssona. Natomiast na następne mistrzostwo, kibice czekają od 2005 roku i ostatniego triumfu Tony’ego Rickardssona. Jeśli spojrzymy szerzej, lata 2006-2022 to 17 edycji GP i tylko 3 krążki. W porównaniu do pozostałych czołowych nacji, wygląda to po prostu słabo
Wracając do Lindgrena, na szczególną uwagę zasługuje fakt, iż od pięciu lat kończy zmagania na pozycji w TOP5. Gdyby nie kontuzja, która w 2017 wykluczyła go z dwóch ostatnich rund, seria być może byłaby jeszcze dłuższa. Taką samą skutecznością pochwalić się może jedynie Bartosz Zmarzlik. Ostatnim rodakiem „Freddiego”, który samodzielnie utrzymał się w cyklu, był Antonio Lindbäck w sezonie 2016. Od tamtego czasu, mimo że o czołowe lokaty bije się wyłącznie Lindgren, Szwedom zwykle udaje się mieć w elitarnej stawce dwóch przedstawicieli.
Ich wyniki w ostatnich sezonach Grand Prix przedstawiają się następująco:
2017 – 8. Lindgren (1x zwycięstwo, łącznie 3x podium), 12. Lindbäck (1x podium)
2018 – 3. Lindgren (1x zwycięstwo, 4x podium)
2019 – 4. Lindgren (1x zwycięstwo, 3x podium), 12. Lindbäck
2020 – 3. Lindgren (1x zwycięstwo, 3x podium), 15. Lindbäck
2021 – 5. Lindgren (3x podium), 15. Berntzon
2022 – 4. Lindgren (3x podium)
2023 – Wystartują Lindgren i Nilsson
Podobnie jak przed dwoma laty, w sezonie 2023 więcej szwedzkich zawodników obejrzymy w roli stałych uczestników elitarnego cyklu, niż na ekstraligowych torach.
Wieku nie oszukasz
Oto wszyscy Szwedzi przewidywani do jazdy w podstawowym składzie w polskich klubach, a więc ci, którzy stanowią o sile tamtejszego speedwaya:
Antonio Lindbäck – 38 lat
Fredrik Lindgren – 38
Kim Nilsson – 33
Daniel Henderson – 32
Mathias Thornblöm – 31
Jacob Thorsell – 30
Oliver Berntzon – 30
Victor Palovaara – 29
Gustav Grahn – 19
Jedynie dwóch z nich rocznikowo jest przed „trzydziestką”. Za kilka lat skutki braków wśród roczników 1994-2000 staną się jeszcze bardziej widoczne, bo nagle okaże się, że poza żużlowcami wchodzącymi dopiero w wiek seniora, pozostaną tylko ci zbliżający się szybciej lub wolniej do końca swoich karier i zwyczajnie nie będzie kim jeździć.
Kontrakty podpisali również Peter Ljung (41), Pontus Aspgren (32) – obydwaj „umowy warszawskie”, Filip Hjelmland (25), Philip Hellström-Bängs (20) i Theo Johansson (19) – tej trójce będzie jednak trudno przebić się do meczowych zestawień. Dosyć obiecująca jest za to liczba przedstawicieli w U24 Ekstralidze. Na chwilę obecną potwierdzeni do startów są już Anton Karlsson, Casper Henriksson, Jonatan Grahn, Ludvig Selvin i Noel Wahlqvist. Łącznie w kadrach polskich drużyn we wszystkich rozgrywkach znajduje się więc 19 Szwedów.
Podobnie wygląda struktura wiekowa wśród powołanych do seniorskiej kadry narodowej. Spośród 10 nominowanych zawodników, jedynie dwóch urodziło się w 1994 roku lub później (Palovaara, Hjelmland).
Na pytania dotyczące powyższych tematów (i nie tylko!) odpowiedział nam menadżer Indianerny Kumla, Peter Johansson. Wywiad wkrótce ukaże się na naszej stronie.
Hubert Czaja
twitter
Tygodniowy wykaz transmisji TV